Wanneer je een aquarium onderhoudt, is de waterkwaliteit van je waterleven één van de belangrijkste onderdelen voor een gezond ecosysteem. Je hebt vast wel eens gehoord van de termen nitriet en nitraat, maar wat betekenen ze precies? In deze blog wij leggen wij het uit en geven we praktische tips om je aquarium gezond te houden.
Wat is nitriet?
Nitriet oftewel NO2 is een tussenproduct van een stikstofkringloop. Nitriet wordt gevormd uit ammoniak (NH3) met behulp van een Nitrosomonasbacterie. Maar waarom is nitriet zo gevaarlijk voor je vissen?
Nitriet kan de zuurstofopname van je vissen ernstig verminderen. Een hoog nitrietgehalte veroorzaakt methemoglobinemie in het bloed van je vis, waardoor het hemoglobine niet meer instaat is om de zuurstof te binden. Dit heeft een gevolg van een zuurstoftekort, wat kan leiden tot een nitrietvergifting, ook wel bruine bloedziekte genoemd, wat dodelijke kan zijn voor je vissen.
Wat zijn de symptomen van een te hoog nitrietgehalte?
Als het nitrietgehalte in je aquarium te hoog is, kun je dit herkennen aan de volgende symptomen bij je vis:
- Snelle ademhaling
- Naar de oppervlakte zwemmen om te lucht te happen
- Bleke of roodachtige kieuwen
- Lusteloosheid
- Verlies van eetlust
- Schuw gedrag
- Op de bodem blijven liggen.
Toont één van je vissen dit gedrag, kijk dan of er een te hoog nitrietgehalte is. Dit kan je eenvoudig testen door middel van een testkit.
Hoe kan ik nitriet verlagen in mijn aquarium?
Het is belangrijk om regelmatig de waterwaarde te controleren door eenvoudig de testkits te gebruiken. Zie je op test naar voren komen dat een nitrietgehalte te hoog is, onderneem dan de volgende stappen:
- Ververs direct 30-50% van het aquariumwater
- Voeg een waterconditioner toe die nitriet tegen houdt
- Controleer of je filter goed werkt en of er voldoende nuttige bacteriën aanwezig zijn
- Gebruik een bacteriestarter om de biologische filter te verbeteren.
Wat is nitraat?
Nitraat wordt gevormd uit nitriet met behulp van de Nitrobacter bacterie. Waarom is nitraat zo gevaarlijk voor je vissen?
Nitraat is in een lage concentratie minder schadelijk dan nitriet of ammoniak. Als de nitraatwaarde hoog is kan het alsnog schadelijk zijn voor je vissen, vooral voor gevoelige vissoorten zoals: discusvissen en garnalen.
Wat zijn de symptomen van een te hoog nitraatgehalte?
Bij een te hoog nitraatgehalte kan het leiden tot de volgende problemen:
- Groene of bruine algenvorming op glas, decoratie en de aquariumplanten
- Vissen vertonen stress en worden vatbaarder voor ziektes
- Slechte groei van aquariumplanten
Hoe kan ik nitraat verlagen in mijn aquarium?
Het is belangrijk om regelmatig de waterwaarde te testen door eenvoudig de testkit te gebruiken. Hiermee kan je goed en nauwkeurig afmeten hoe hoog je nitraatwaarde is.
Zie je dat de nitraatwaarde te hoog, ververs dan het water. Hierbij moet je wel eerst het nitraatgehalte van het leidingwater controleren. Naast het verversen van het water zorgt het plaatsen van aquariumplanten ook voor een daling van nitraat. Plaats planten zoals: waterpest of hoornblad, deze nemen nitraat op.
Het belang van de stikstofkringloop in je aquarium
De stikstofkringloop is een belangrijk proces voor de gezondheid van je aquarium. Het is een samenspel van dieren, planten en bacteriën. De vissen produceren afval. Deze bacteriën worden omgezet naar plantenvoeding. Het stikstofproces verloopt in 3 hoofdfasen:
- Ammoniak (NH3): Afkomstig van visafval, visvoerresten en dode planten. Dit is zeer giftig.
- Nitriet (NO2): Word door de bacteriën omgezet uit de ammoniak, deze is ook giftig.
- Nitraat (NO3): Dit is het eindproduct van het stikstofproces. Een minder schadelijke stap, maar het moet wel goed beheerst worden.
Hoe zorg ik voor een gezonde stikstofkringloop?
Voor een gezonde stikstofkringloop in je aquarium houd dan rekening met de volgende factoren:
Factoor 1: Laat een nieuw aquarium minstent 4-6 weken draaien voordat je vissen eraan toevoegt
Factoor 2: Voeg een goede filter met biologisch filtermateriaal toe aan je aquarium om de bacteriën een plek te geven
Factoor 3: Voeg nuttige bacteriën toe met een bacteriestarter
Factoor 4: Haal optijd de afvalresten weg om ophoping van ammoniak en nitraat te voorkomen.
Meer weten over een gezonde stikstofkringloop? Lees dan hier de blog over stikstofkringloop in je aquarium.
Verschil tussen nitriet en nitraat
Wat is nou eigenlijk het verschil tussen nitriet en nitraat en wanneer het is gevaarlijk in je aquarium vol met vissen?
In het onderstaande overzicht is het verschil duidelijk te zien.
| Nitriet |
Nitraat |
| Ontstaat wanneer bacteriën ammoniak afbreken |
Ontstaat wanneer nitriet verder wordt omgezet door bacteriën |
| Zeer giftig voor vissen |
Minder giftig dan nitriet, maar in een hoge concentratie is het wel schadelijk |
| Kan zuurstofopname van vissen blokkeren wat kan leiden tot een vergifting bij je vissen |
Draagt bij een algengroei |
| Moet altijd 0 mg/L zijn voor een gezond aquarium |
Een veilige waarde ligt onder de 20 mg/L |
Nitriet is gelijk giftig en moet dan ook gelijk aangepakt worden voor je vissen. Terwijl dat nitraat in kleine hoeveelheden nog acceptabel is. Dit moet dan wel regelmatig gecontroleerd worden. De goed werkende filtersysteem en waterverversing helpt goed om zowel de nitriet als de nitraat onder controle te houden.
Aquarium Products staat voor je klaar!
Heb je nog vragen over de waterwaarden of wil je meer weten over nitriet en nitraat? Neem dan contact met ons opl. Onze specialisten staan klaar om jou meer informatie te geven die je nodig hebt voor een gezonde aquarium.
Meest gestelde vragen
1. Is nitriet hetzelfde als nitraat?
Nitriet en nitraat zijn niet hetzelfde.
Nitriet: Is een tussenproduct in de stikstofkringloop en is zeer giftig voor vissen. De nitrietwaarde moet altijd een waarde hebben van 0mg/L.
Nitraat: Is het eindproduct van het proces en is in een lage concentratie minder schadelijk. Als de nitraatwaarde onder de 20 mg/L is het goed.
2. Hoe onderscheid je nitriet en nitraat?
Het verschil zit in de chemische structuur en de effecten op je aquarium.
Nitriet: Nitriet ontstaat bij afbraak van ammoniak en is zeer giftig voor je vissen.
Nitraat: Nitraat ontstaat wanneer bacteriën nitriet afbreken en is minder schadelijk. Nitraat bevordert wel het algengroei .
3. Wat doen nitriet en nitraat?
Nitriet: Verstoort de zuurstofopname bij je vissen en kan leiden tot een nitrietvergifting.
Nitraat: Bij hoge waarden veroorzaakt het algengroei en stress bij je vissen.
